Leraren hebben een tweevoudige taak binnen mensenrechteneducatie
Leraren moeten vanuit hun rol als ‘dutybearer’ of ‘plichtdrager’ de mensenrechten van hun leerlingen, collega’s en ouders respecteren en verwezenlijken, maar ook de betekenis en waarde van mensenrechten aan hun leerlingen overbrengen.
Aan de ene kant beschermen en realiseren zij de mensen- en kinderrechten. Ze hebben de belangrijke taak om bijvoorbeeld te zorgen voor een discriminatievrije school en voor vrije meningsuiting, om bij te dragen aan het recht op onderwijs van leerlingen en gelijke kansen daarbij. Anderzijds is het belangrijk dat leraren aan de leerlingen de betekenis en de waarde van mensen- en kinderrechten in het dagelijks leven overbrengen.
Als de leraar deze tweevoudige rol oppakt, kunnen de rechten van de leerlingen tot bloei komen. Want alle individuen – zoals kinderen, ouders, jongeren en leraren – hebben er recht op om hun mensen- en kinderrechten te kunnen uitoefenen. Zij zijn dan rechthebbenden oftewel rights holders. Om deze rechten te kunnen uitoefenen en die van anderen te respecteren, moet je wel weten welke rechten en verantwoordelijkheden je hebt. Als kind, als volwassene en als professional.
Bij het onderwijs over mensen- en kinderrechten gaan we na waar de leerling zélf een verschil kan maken. We stimuleren diens betrokkenheid bij anderen, bij de wereld om hem of haar heen. Het is niet alleen een kwestie van leren maar vooral ook van oefenen en ervaren. De school is de oefenplaats waar leerlingen leren mensen- en kinderrechten in het leven van alledag te herkennen. Ze leren om te kijken door een ‘mensenrechtenbril’ en van daaruit te handelen. Dit komt overeen met onderwijs door mensenrechten.
Daarnaast levert expliciete aandacht voor mensen- en kinderrechten je ook als school en leraar heel wat op: betere onderlinge relaties en meer respect, samenwerking en acceptatie. Je vergroot het zelfvertrouwen van leerlingen en kunt lastige maatschappelijke onderwerpen respectvol met elkaar bespreken. Aandacht voor mensen- en kinderrechten is dan ook een onmisbaar onderdeel van onderwijs in het algemeen en burgerschapsonderwijs in het bijzonder.