Mensenrechten? Waar hebben we het dan over?
- Mensenrechten algemeen
Bij onderwijs over mensen- en kinderrechten gaat het om het overbrengen van kennis, begrip en vaardigheden. Welke specifieke kennis over mensen- en kinderrechten zouden leerlingen moeten hebben? Wat is de kern van die kennis? En hoe breng je die kennis over?
Ten eerste moet je weten wat de kern van kennis over mensenrechten is. Welke basiskennis hebben leerlingen nodig om goed te kunnen begrijpen wat mensenrechten zijn en wat ze voor hen, voor anderen en voor de democratische rechtsstaat betekenen.
Wat is de kern van mensenrechten?
Onderstaande lijst geeft een paar voorbeelden van de belangrijkste kenniscomponenten van mensenrechteneducatie. De volledige lijst aan kenniscomponenten vind je hier.
- Dat iedereen, overal, bepaalde onvervreemdbare rechten heeft.
- De historische, culturele en filosofische achtergrond van de mensenrechten.
- De kernbegrippen vrijheid, gelijkheid, menselijke waardigheid, universaliteit en het zelfbeschikkingsrecht.
- De verschillende categorieën, eigenschappen en dimensies van rechten.
- De verschillende (internationale) mensenrechtenverdragen en de verhouding tot de Nederlandse Grondwet.
- Het idee van ‘dragers’ van rechten en van verantwoordelijkheden: rechthebbenden en plichtsdragers (‘rightsholders’ en ‘duty-bearers’).
- De botsing van rechten en de weging die in de praktijk moet plaatsvinden tussen fundamentele rechten.
- Instituties (accountability mechanisms), zowel op nationaal als op internationaal niveau.
Aan de hand van Theorie Mensenrechten kun je jezelf bijspijkeren en meer lezen over mensenrechten!
Hoe organiseer ik kennisoverdracht over mensenrechten?
Je zult waarschijnlijk in het lijstje van kenniscomponenten al aanknopingspunten hebben gevonden met kerndoelen, exameneisen en andere onderdelen binnen de verschillende leerjaren van jouw klas of vak. Of je nu aan de slag gaat als individuele leraar of samen met collega’s, bijvoorbeeld binnen je vaksectie of afdeling, je kunt mensenrechteneducatie op verschillende wijzen integreren in je lessen.
- Als apart vak, project of lessenreeks
- Door mensenrechten in bestaande schoolvakken te integreren
- Door gastlessen en buitenschoolse activiteiten aan te bieden
Je kunt er als school ook voor kiezen om mensenrechten in het hele schoolcurriculum te integreren. Dit kan als doorlopende leerlijn als onderdeel of als invulling van de burgerschapsopdracht.