Hoe zorg ik dat alle leerlingen erbij horen en mee kunnen doen?

Om ervoor te zorgen dat al jouw leerlingen erbij horen, moet je oprecht werken aan gelijke kansen. Dat begint met het creëren van een inclusieve leeromgeving.

Werk aan gelijke kansen 

We moeten erkennen dat mensenrechten in de praktijk niet altijd volledig gerealiseerd worden. En leerlingen zien dat ook. Wat betekent het recht op gelijke behandeling als tegelijk in de praktijk stagediscriminatie voorkomt? En hoe zit het met het recht op onderwijs van 'thuiszittende' kinderen? Hoe rechtvaardig is dat? Op school en in de klas zullen we daarom eerlijk moeten praten over de lastige werkelijkheid. Over spanningen, lelijke onvolkomenheden en ongelijke machtsverhoudingen. 

Dan is het juist interessant om die machtsverhoudingen te analyseren en maatschappelijk engagement te kweken. Want dat is voldoende aanwezig onder de jongeren. Alleen zien we dit engagement eerder op straat, het internet en andere plekken die vaak niet direct als invloedrijk worden gezien, maar wel degelijk maatschappelijke en politieke betekenis hebben.

Werk aan een inclusieve leeromgeving 

Alle leerlingen hebben recht op onderwijs dat hen uitdaagt, dat uitgaat van hun mogelijkheden en hen in staat stelt zich te ontwikkelen en ontplooien. Het is belangrijk dat ondersteuning beschikbaar is voor leerlingen met een beperking die dit nodig hebben. Zo worden ze zo goed mogelijk voorbereid op een vervolgopleiding en een plek in de samenleving en op een vervolgopleiding.

Op grond van artikel 24 van het VN-verdrag handicap hebben mensen met een beperking recht op kwalitatief goed onderwijs in een reguliere setting. Dit draagt ook mede bij aan een inclusieve samenleving. Zowel de Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte als de Wet passend onderwijs geven hier in Nederland invulling aan. 

Het is belangrijk dat je leerlingen lesgeeft volgens hun leerbehoeften. Je kan je daarbij richten op zogenaamde complexe vaardigheden en Universal Design for Learning (UDL): een universeel ontwerp voor leren. 

UDL gaat uit van drie uitgangspunten: 

• Sluit aan bij de interesses en intrinsieke motivatie van de leerling. 
• Bied lesstof op verschillende manieren aan. 
• Bied verschillende mogelijkheden om de verworven kennis en vaardigheden te demonstreren. 

Door je leerlingen bij diens leerproces te betrekken, achterhaal je wat ze nodig hebben om optimaal te leren. Als leraar kun je je trainen in het aanbieden van lesstof op verschillende manieren: visueel, auditief, onderzoekend, in groepswerk of alleen. Dit alles is afhankelijk van de behoefte van de leerlingen. 

Zorg verder voor toegankelijkheid van je lesmateriaal en communicatie naar leerlingen en ouders toe. Voldoen alle digitale informatievoorziening aan de wettelijke richtlijnen voor digitale toegankelijkheid volgens de Web Content Accessibility Guidelines (WCAG)? En hoe zit het met de sociale toegankelijkheid  van jouw klas en lessen: worden vooroordelen, negatieve houdingen en onbegrip tegenover leerlingen met een beperking weggenomen? Dit kan namelijk leiden tot discriminatie of misvattingen over de rechten en mogelijkheden van deze leerlingen. Het vergroten van kennis en bewustwording is in dit opzicht noodzakelijk.