Hoe stimuleer ik mijn leerlingen om voor mensenrechten op te komen?

Het uiteindelijk doel van mensenrechteneducatie is dat leerlingen en studenten – en hun leraren en schoolleiders- op willen en kunnen komen voor hun eigen rechten en die van anderen. Ondersteun hen daarom bij het vertalen van het geleerde naar effectieve acties waarbij ze opkomen voor rechtvaardigheid, gelijkwaardigheid en respect voor mensen- en kinderrechten.

Dat kan gaan om zaken op school (situaties van pesten, uitsluiting, discriminatie, en inclusief onderwijs) en om zaken in de (nabije) samenleving. Zorg voor onderwijs waarbij de mensenrechtenkennis in de praktijk wordt gebracht en waarbij de leerling dus mag meepraten en meedoen. 

Op wat voor manieren kun je leerlingen helpen om in actie te komen voor mensenrechten? Veel scholen doen al aan onderwijs voor mensenrechten, door acties voor bijvoorbeeld mensenrechten, kinderrechten of schoon drinkwater. Of door het houden van een sponsorloop, een handtekeningenactie, of het uitvoeren van een maatschappelijke stage. Door het ontmoeten en helpen van mensen in de samenleving die zij in hun dagelijks leven niet snel tegenkomen.  

Leerlingen en studenten kunnen daarvoor zelf een plan maken en uitvoeren. Dat stimuleert hun zelfstandigheid en gevoel van eigenwaarde. Met welke mensen- of kinderrechten willen we iets doen? Wat kunnen we doen? En wat hebben we ervan geleerd? 

Voorbeelden van mogelijkheden tot actiebereidheid die school kan bieden:  

• Regelmatige schoolenquêtes 
• Leerlingenraad, medezeggenschapsraad 
• Betrekken van leerlingen bij werving en selectie van onderwijspersoneel 
• Vrijwilligerswerk 
• Demonstraties 
• Bijdragen aan acties van mensenrechtenorganisaties  
• Eigen acties om het onderwijs of de leefomgeving te verbeteren 

Ook buitenschoolse activiteiten bieden de mogelijkheid om kennis en vaardigheden te verdiepen of om in actie te komen. Oefenen met het opkomen voor eigen mensenrechten of die van anderen vinden veel leerlingen erg motiverend. Buitenschoolse activiteiten kunnen plaatsvinden voor of na school, in lunchpauzes of in tussenuren. En wanneer ook leraren, ouders en anderen uit de lokale gemeenschap betrokken zijn, is het een leerzame en inclusieve activiteit. 

Voor studenten in het mbo gaat het bij het opkomen voor mensenrechten ook over hoe zij zelf mensenrechten in hun beroepspraktijk willen en kunnen integreren. En voor leraren en schoolleiders geldt uiteraard hetzelfde. 

Kijk voor meer mogelijkheden op de websites van relevante organisaties op het gebied van mensen- en kinderrechten of zij acties of initiatieven voor een maatschappelijke stage beschikbaar hebben. Of doe mee aan het scholenprogramma van Young Impact, als onderdeel van lessen over mensen- en kinderrechten. De leerlingen kunnen dan een challenge doen over mensenrechtenissues in hun omgeving.